Ik koos op mijn 30e voor een borstamputatie, om het risico op borstkanker tot ongeveer 4% terug te brengen.
Mijn vader stapte met tranen in zijn ogen de caravan uit. Hij had net een telefoongesprek met zijn oudste zus beëindigd en zijn tranen en houding maakten ons in één klap duidelijk wat er aan de hand was.
De kanker was terug.
We waren dat jaar voor het eerst naar het buitenland op vakantie, eerst Oostenrijk, daarna Duitsland en we hadden tot dat moment ontzettend veel plezier gehad. Maar dit telefoontje sloeg in als een bom.
Ik weet niet alles meer van die tijd, maar ik weet wel dat er al snel een link gelegd werd naar ‘het borstkankergen’. Want na mijn tante werd ook haar dochter (mijn nicht dus) en daarna nog een andere nicht ziek. En later nog een tante. Allemaal borstkanker. En op de één of andere manier wist ik dat als dit inderdaad erfelijk bleek te zijn, ook ik dit gen zou dragen. Feitelijk gezien kon ik dit echt niet weten, maar toch wist ik het, voelde ik het. Ik was er heel zeker van.
‘Mijn vermoeden werd bevestigd’
Ongeveer tien jaar later.
Inmiddels was inderdaad het borstkankergen BRCA2 aan het licht gekomen in onze familie. Ik groeide op in een gezin met drie dochters, waardoor mijn vader zich genoodzaakt voelde te laten onderzoeken of hij drager was van het gen (bij jongens is het ook relevant om dit te weten trouwens; ook zij kunnen borstkanker krijgen en hebben een verhoogd risico op prostaatkanker). Mijn vader bleek inderdaad drager en dus besloot ik op mijn 26e te laten onderzoeken of ik ook drager ben. Eigenlijk alleen ter bevestiging, want ik voelde al dat het zo was.
En ja hoor, in de spreekkamer van de klinisch geneticus werd mijn sterke vermoeden bevestigd: ik ben drager van de BRCA2 genmutatie. Gevolg: 60-80% kans om borstkanker te krijgen en 10-20% kans op eierstokkanker. Vooral vanaf je 30e wordt het risico op borstkanker groter. Ik was natuurlijk nog geen 30, maar toch kom je meteen in een routine van elk halfjaar onderzoek. De ene keer een MRI-scan de andere keer een mammografie. Niet echt een pretje, kan ik je vertellen. En niet alleen door hoe die onderzoeken verlopen, maar vooral door de angst en spanning die je voelt als je wacht op de uitslag.
‘En zo besloot ik: die borsten gaan eraf!’
Dit wilde ik niet! Nee, ik kon niet elk half jaar in spanning zitten, want dan zou het een keer misgaan. En daar waren al wat voorbeelden van in mijn familie. Mijn tante en twee nichten waren inmiddels overleden aan de gevolgen van borstkanker. Zo mocht het voor mij niet gaan! Zij hadden er juist voor gezorgd dat dit gen aan het licht kwam, daar moest ik wel mijn voordeel mee doen. En inmiddels was ik getrouwd en moeder, ik kon gewoon niet ziek worden, ik wilde mijn kinderen groot zien worden.
En zo besloot ik: die borsten gaan eraf!
Een korte zin van vier woorden, maar met een impact die ik toen nog niet kon vermoeden. Ik had het heel duidelijk voor ogen: op mijn 30e ging het gebeuren, voordat het risico enorm zou oplopen. Ons gezin was inmiddels compleet met twee zoons en een dochter, die ik alle drie, al was het maar eventjes, borstvoeding heb kunnen geven.
‘Ik schreef alles van me af’
In 2017 ging het gebeuren en daar leefde ik lange tijd naar toe. Hoe dichterbij het moment kwam, hoe ingewikkelder het mentaal voor me werd. Het lukte me niet meer goed om me op mijn werk te focussen en ik was er dagelijks mee bezig. Ik had een uitlaatklep nodig, een manier om mijn gevoelens onder woorden te brengen én om anderen te laten weten wat er allemaal in me om ging. En dus ging ik schrijven. Ik schreef alles van me af in een persoonlijk blog. En dat gaf verbinding. Mensen om me heen begrepen beter waar ik doorheen ging en ik kon woorden geven aan mijn gevoel. Dat lukt me altijd, nu nog steeds, beter door te schrijven dan door te praten.
Op 5 juli stond de borstamputatie gepland en in de maanden daarvoor was ik thuis. Werken lukte echt niet meer. Ik had ruimte nodig om me mentaal op deze gebeurtenis voor te bereiden. Onze kinderen waren op dat moment 5, 3 en 1 jaar en de jongste begon toen net te lopen. En zo gebeurde het dat ik op een middag ineens een gedichtje schreef over dat wiebelige staan van hem.
Het was zo bijzonder, omdat het voelde alsof de woorden door mij heen ontstonden. Ik bedacht ze niet, ze waren er gewoon. Het klinkt misschien heel zweverig, maar dit is echt hoe ik het heb ervaren. En ik voelde hierdoor: dit is wat ik te doen heb! Mijn geschreven woorden kan ik gebruiken om te raken, om gevoelens over te brengen.
‘Precies dat zeggen wat je voelt, maar waar je de woorden nog niet voor had’
In de tijd die volgde, schreef ik meer en meer. In gedichtjes stopte ik mijn eigen gevoel, maar ook steeds vaker de gevoelens van anderen. Want ik bleef delen, bijvoorbeeld op Instagram en deed daar ook oproepjes om ideeën voor gedichtjes aan te dragen. Ik voelde steeds vaker wat woorden kunnen doen, wat míjn woorden kunnen doen. Die gevoelige snaar raken, precies dat zeggen wat je voelt, maar waar je zelf de woorden nog niet voor had.
De operatie verliep goed. Ik verloor mijn borsten, maar toen ik wakker werd uit de narcose voelde ik vooral trots. Trots op mezelf, dat ik dit had durven kiezen. Maar ook trots op die andere vrouwen die mij voor waren gegaan in mijn familie. Die het niet hadden gered of nog leefden met de gevolgen. Zij hebben mij dit gegeven. Als ik echt even stilsta bij dat gevoel, dan lopen de tranen over mijn wangen. Dit is mijn verhaal. Een verhaal dat ik draag met trots. Ja, ik heb littekens. En ik heb nu borsten die niet echt van mij zijn. Maar leven zonder de angst op borstkanker is dat waard.
Liefs, Mirna
Reactie plaatsen
Reacties
Wat een heftig verhaal, en wat mooi hoe jij het slot naar een gedicht hebt weten te vertalen.
Dank je wel!!